F-Gazy i pokrewne Cena od 590 zł
SzczegółyPoniżej prezentujemy przykładowe pytania egzaminacyjne F-gazy opracowane na podstawie materiałów szkoleniowych udostępnianych Uczestnikom szkoleń w Ośrodku Szkolenia Zawodowego „Omega” w Zabrzu. Dzięki pytaniom i odpowiedziom F-gazy nic nie zaskoczy Cię na egzaminie akredytowanym przez Urząd Dozoru Technicznego i bez problemu zdobędziesz certyfikat.
Pokaż wszystkie odpowiedziKtóry z międzynarodowych aktów prawnych dotyczy substancji zubożających warstwę ozonową:
- Protokół montrealski w sprawie substancji zubożających warstwę ozonową
Który z międzynarodowych aktów prawnych dotyczy zmian klimatu:
- Protokół z Kioto do Ramowej konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu.
Najważniejszym polskim aktem prawnym dotyczącym substancji zubożających warstwę ozonową oraz niektórych gazów cieplarnianych jest:
- Ustawa z dn. 15.05.2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz. U. z 2015r., poz. 881 z późn. zm.) – tekst jednolity Dz.U. 2018 poz. 2221
Zakaz stosowania jakich czynników obowiązuje od 1 stycznia 2020 r. – według Rozporządzenia UE w sprawie F-gazów?
- Nie wolno stosować nowych czynników chłodniczych o współczynniku ocieplenia globalnego (GWP) powyżej 2500 do serwisowania lub konserwacji urządzeń chłodniczych o wielkości napełnienia czynnikiem chłodniczym równej 40t ekwiwalentu CO 2 lub większej.
Co oznacza skrót HFC?
- HFC jest skrótem hydrofluorowęglowodoru i opisuje skład molekularny atomu. HFC jest czynnikiem chłodniczym, który nie przyczynia się do zmniejszania warstwy ozonowej, ale wpływa na efekt cieplarniany. HFC jest skrótem hydrofluorowęglowodoru i opisuje skład molekularny atomu.
Co oznacza skrót SZWO?
- SZWO to substancje chemiczne, które są pochodnymi węglowodorów alifatycznych (metanu, etanu i propanu) zawierającymi atomy chloru lub/i bromu oraz najczęściej także fluoru i wykazują potencjał niszczenia ozonu (ang. Ozone depleting potential - ODP).
Co to są substancje kontrolowane?
- Są to substancje wymienione w załączniku I (Rozporządzenia (WE) NR 1005/2009), w tym ich izomery, występujące samodzielnie lub w mieszaninie, zarówno pierwotne, jak i odzyskane, poddane recyklingowi lub zregenerowane.
Co to są F-gazy?
- Są to fluorowane gazy cieplarniane i oznaczają wodorofluorowęglowodory, perfluorowęglowodory, heksafluorek siarki i inne gazy cieplarniane zawierające fluor, wymienione w załączniku I (Rozporządzenia (WE) NR 517/2014), lub mieszaniny zawierające którąkolwiek z tych substancji.
Jakie minimalne wyposażenie techniczne, procedury oraz dokumenty powinien posiadać certyfikowane przedsiębiorstwo?
- Zgodne z Rozporządzeniem Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. (Dz.U. 2017 poz. 2417)
Kiedy przepisy prawa nakładają obowiązek założenia Karty Urządzenia?
- Obowiązek zakładania Karty Urządzenia dotyczy urządzeń zawierających 3 kg lub więcej F-gazów / SZWO lub co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO 2.
Czyim obowiązkiem jest założenie Karty Urządzenia?
- Kartę Urządzenia sporządza operator i prowadzi je oddzielnie dla każdego urządzenia.
Kto może dokonywać wpisów w Karcie Urządzenia?
- Operatorzy urządzeń są obowiązani do zapewnienia, aby wpisu do Karty Urządzenia dokonywały osoby posiadające certyfikat dla personelu.
W jakim terminie sporządza się Kartę urządzenia?
- Kartę Urządzenia sporządza się w terminie 15 dni od dnia dostarczenia urządzenia na miejsce jego funkcjonowania, a w przypadku, gdy urządzenie wymaga zainstalowania – w terminie 15 dni od dnia zakończenia jego instalacji i napełnienia.
Od czego zależy częstotliwość wykonywania kontroli szczelności?
- Kontrole szczelności zgodnie z ust. 1 rozp. 517/2014 przeprowadza się z następującą częstotliwością: a) w przypadku urządzeń, które zawierają fluorowane gazy cieplarniane w ilości 5 ton ekwiwalentu CO 2 lub większej, ale mniejszej niż 50 ton ekwiwalentu CO2: co najmniej raz na 12 miesięcy lub co najmniej raz na 24 miesiące, jeżeli mają zainstalowany system wykrywania wycieków; b) w przypadku urządzeń, które zawierają fluorowane gazy cieplarniane w ilości 50 ton ekwiwalentu CO 2 lub większej, ale mniejszej niż 500 ton ekwiwalentu CO2: co najmniej raz na sześć miesięcy lub co najmniej raz na 12 miesięcy, jeżeli mają zainstalowany system wykrywania wycieków; c) w przypadku urządzeń, które zawierają fluorowane gazy cieplarniane w ilości 500 ton ekwiwalentu CO 2 lub większej: co najmniej raz na trzy miesiące lub co najmniej raz na sześć miesięcy, jeżeli mają zainstalowany system wykrywania wycieków.
Jakimi metodami można dokonać pomiaru szczelności?
- Metodą pośrednią lub bezpośrednią.
Na czym polega metoda pośrednia?
- Dokonuje się kontroli wzrokowej i ręcznej urządzeń oraz analizy jednego lub kilku z parametrów: ciśnienia; temperatury; prądu sprężarki; poziomów płynów; objętości uzupełnienia.
Na czym polega metoda bezpośrednia?
- Dokonuje się jej w przypadku, gdy istnieją podstawy, aby przypuszczać, że wystąpiła nieszczelność. Kontrolę wykonuje się za pomocą urządzenia wykrywającego gaz, płynu detekcyjnego, odpowiedniego barwnika, specjalnych płynów pieniących lub mydlin.
Kogo dotyczy Certyfikat dla personelu?
-
Dotyczy osób wykonujących
następujące czynności:
- kontrole szczelności urządzeń zawierających fluorowane gazy cieplarniane niezawarte w piankach, w ilości 5 ton ekwiwalentu CO 2 lub większej, chyba że urządzenia takie są hermetycznie zamykane, oznakowane jako takie i zawierają fluorowane gazy cieplarniane w ilościach mniejszych niż 10 ton ekwiwalentu CO 2,
- odzysk,
- instalacja,
- naprawa, konserwacja lub serwisowanie,
- likwidacja,
Jakie wymagania musi spełniać osoba starająca się o Certyfikat dla personelu?
-
Certyfikat będzie mogła
uzyskać osoba:
- pełnoletnia,
- nieskazana prawomocnie za przestępstwa przeciwko środowisku albo za takie przestępstwo nie zostały skazane osoby wchodzące w skład organów przedsiębiorcy będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną niebędącą osobą prawną,
- która złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin teoretyczny i praktyczny w jednostce oceniającej personel przed komisją egzaminacyjną.
Kiedy należy uzyskać Certyfikat dla przedsiębiorstwa?
- Jeżeli przedsiębiorstwo zajmujące się: instalacją (instalowaniem), naprawą, konserwacją lub serwisowaniem lub likwidacją, jest zobowiązani do posiadania certyfikatu dla przedsiębiorców.
Jakie procedury musi posiadać przedsiębiorstwo starające się o Certyfikat dla przedsiębiorstwa?
- Procedurę instalacji, likwidacji, odzysku oraz konserwacji, naprawy lub serwisowania.
Jaki zakaz dotyczący Urządzeń zawierających SZWO obowiązuje od 01.01.2015r.?
- Obowiązuje całkowity zakaz serwisowania urządzeń zawierających SZWO. Urządzenia zawierające substancje kontrolowane mogą być eksportowane do tzw. śmierci technicznej, ale nie mogą być serwisowane z użyciem substancji SZWO.
Jakim kodem odpadu oznakowuje się odpady niebezpieczne, do których zaliczmy CFC (freony), HCFC oraz HFC?
- 14 06 01*
Co to jest temperatura?
- Temperatura jest miarą energii cząstek ciała wywołanej dopływem ciepła.
00C to ile Kelwinów?
- 273,15 K
Co to jest ciśnienie?
- Jest to siła naporu działająca prostopadle do powierzchni i rozchodząca się we wszystkich kierunkach jednakowo, niezależenie od kształtu naczynia. Oznaczamy je symbolem p [Pa].
Paskal [Pa] to jednostka ciśnienia w układzie SI, która jest równa:
- Stosunkowi siły 1 N działającej na płaską powierzchnię 1 m 2.
Co to jest masa?
- Masa [m] jest właściwością materii, która określa jej opór (bezwładność i oddziaływanie grawitacyjne) przy zmianie jej ruchu.
Co to jest gęstość?
- Gęstość (masa właściwa) – jest to masa jednostki objętości ciała lub stosunek masy ciała do jego objętości.
Z jakich elementów składa się podstawowe urządzenie ziębiące (chłodnicze)?
- Typowe urządzenie ziębiące składa się z czterech podstawowych elementów: sprężarki, skraplacza, parowacza i zaworu rozprężnego.
Co to jest entalpia?
- W termodynamice jest to wielkość fizyczna będąca funkcją stanu mająca wymiar energii, będąca też potencjałem termodynamicznym. Entalpia jest równa sumie energii wewnętrznej, czyli energii, jaka jest potrzebna do utworzenia układu, gdy jest on tworzony w otoczeniu próżni oraz iloczynu pV, który jest równy pracy, jaką należy wykonać nad otoczeniem, by w danych warunkach uzyskać miejsce na układ.
Jak klasyfikujemy substancje wykorzystywane w urządzeniach chłodniczych?
-
- syntetyczne
- jednorodne (freony)
- niejednorodne (mieszaniny azeotropowe)
- naturalne
- organiczne ( węglowodory lub ich mieszaniny)
- nieorganiczne ( amoniak, dwutlenek węgla , powietrze, woda lodowa )
Co to są mieszaniny zeotropowe?
- Są to mieszaniną czynników jednoskładnikowych o różnej lotności – wykazują poślizg temperaturowy. Poślizg temperaturowy jest zjawiskiem niekorzystnym - powoduje, że zjawisko parowania nie przebiega izotermicznie.
Co to są mieszanina azeotropowa
- Jest to ciekła mieszanina ( roztwór) dwóch lub więcej związków chemicznych , która jest w równowadze termodynamicznej z parą nasyconą powstającą z tej mieszaniny. Skład pary i cieczy jest taki sam. Nie wykazują poślizgu temperaturowego
Jak dzielimy sprężarki?
-
Sprężarki chłodnicze dzieli
się na:
- zasadę działania (przepływowe, wyporowe)
- tłokowe
- rotacyjne
- łopatkowe
- z tłokiem mimośrodowym
- z wirującym tłokiem
- spiralne
- śrubowe
- promieniowe
- osiowe
Co to jest stopień sprężania?
- Stopień sprężania (stosunek sprężania, spręż) sprężarki to iloraz końcowego ciśnienia sprężarki p k i ciśnienia ssania p0.
Jak działa oraz czym się charakteryzuje praca sprężarek hermetycznych tłokowych?
- Sprężarki te mają obudowę spawaną wykonywaną z blachy stalowej. Nie ma w nich dostępu do mechanizmu napędu, zaworów roboczych i silnika. Sprężarka i silnik znajdują się na wspólnym wale korbowym. Do przejęcia momentów reakcyjnych silnika napędowego, silnik wraz ze sprężarką zawieszony jest swobodnie na sprężynach. Do tłumienia pulsacji wytłaczanych par stosuje się po stronie wysokiego ciśnienia specjalny tłumik. Silniki w tych sprężarkach są chłodzone zimnymi zasysanymi parami czynnika chłodniczego, w związku z tym w ich obudowie panuje ciśnienie ssania. Przewód ssawny kończy się tuż za ścianką jej obudowy, natomiast przewód tłoczny łączy głowicę cylindra z tą obudową. Jest on ułożony w kształcie pętli, aby dzięki temu uniknąć jego złamania na skutek drgań.
Jak działa oraz czym się charakteryzuje praca sprężarek półhermetycznych tłokowych (semihermetycznych)?
- Sprężarki te łączą w sobie cechy sprężarek dławicowych (otwartych) i sprężarek hermetycznych. Do głównych zalet zaliczyć należy: mocną budowę, długowieczność, możliwość remontów, dużą obciążalność silnika elektrycznego, smarowanie ciśnieniowe, skokową regulację wydajności, hermetyczność. Dzięki swym walorom stanowi główną bazę chłodnictwa średnich wydajności. W sprężarkach tego typu silnik chłodzony jest przez przepływający wzdłuż uzwojenia czynnik chłodniczy przed jego sprężaniem. W innym rozwiązaniu czynnik chłodniczy nie ma kontaktu z uzwojeniem silnika i przepływa bezpośrednio od zaworu ssawnego sprężarki do głowicy. W sprężarkach tych silnik chłodzony jest powietrzem po zewnętrznej stronie obudowy silnika. Intensywny przepływ powietrza wymuszony jest wentylatorem. Sprężarki te charakteryzują się zwartą, mocną budową. Cechą wyróżniającą jest to, iż od mniejszych modeli wyposażone są w pompy olejowe.
Jak działa oraz czym się charakteryzuje praca sprężarek spiralnych?
- W sprężarkach spiralnych, sprężanie odbywa się za pomocą dwóch spirali umieszczonych nad silnikiem. Zasysany gaz dostaje się do sprężarki przez króciec ssawny. Płynie następnie dookoła osłony silnika i przedostaje się do środka przez otwory w jej dolnej części. Krople oleju zostają oddzielone od zasysanego gazu i spływają do miski olejowej. Cały zasysany gaz przechodzi przez silnik elektryczny, zapewniając jego dobre chłodzenie, niezależnie od aplikacji. Po przejściu przez silnik gaz trafia między elementy spiralne, gdzie zostaje sprężony.
Jak dzieli się parowniki ze względu na rodzaj chłodzonego czynnika?
-
- parowniki do chłodzenia cieczy,
- parowniki do chłodzenia powietrza – chłodnice powietrza,
- parowniki do chłodzenia ciał stałych, przede wszystkim produktów żywnościowych.
Wymień metody odszraniania parownika:
-
Jeżeli temperatura parowania
czynnika chłodniczego w chłodnicy powietrza jest nisza niż 0
0C
to na powierzchni
wymiany ciepła tworzy się szron, którego grubość wzrasta z
upływem czasu. Narastanie szronu prowadzi do pogorszenia wydajności
chłodnicy, z uwagi na spadek współczynnika przenikania ciepła
oraz jednoczesne blokowanie przepływu powietrza przez blok lamelowy.
Z tego powodu, chłodnice powietrza muszą być regularnie
odszraniane, aby ich wydajność utrzymywała się na pożądanym
poziomie. W przemysłowych instalacjach chłodniczych wykorzystuje
się powszechnie następujące metody odtajania:
- odszranianie naturalne,
- odszranianie eklektyczne,
- odszranianie gorącymi parami czynnika.
Omów zasadę działania skraplacza:
- Zadaniem skraplacza jest odprowadzenie ciepła pobranego przez czynniki w parowniku oraz ciepła jakie on uzyskał w czasie sprężania. Proces ten odbywa się na drodze skraplania sprężonych par czynnika chłodniczego. Gorąca sprężona para czynnika chłodniczego dociera do skraplacza od strony wysokiego ciśnienia sprężarki. Para czynnika chłodniczego wpływa do górnej części skraplacza i płynie przez jego rurki oddając ciepło drogą przewodzenia rurkom i lamelom skąd ciepło uchodzi do atmosfery. Podczas przepływu przez skraplacz para czynnika chłodniczego stopniowo zamienia się w ciecz. Skraplacz chłodzony powietrzem jest wymiennikiem, od którego ciepło odbierane jest przez otaczające powietrze, omywające powierzchnię wymiany ciepła (rury z lamelami), dzięki pracy wentylatorów osiowych lub promieniowych.
Wymień rodzaje skraplaczy:
-
- chłodzone powietrzem,
- chłodzone wodą,
- wyparne,
- płytowe,
- współosiowe.
Czym charakteryzuje się skraplacz natryskowo-wyparny?
- Skraplacz natryskowo-wyparny jest chłodzony otaczającym powietrzem oraz wodą natryskiwaną przeciwprądowo z dysz. Krople wody częściowo odparowują, w efekcie zwiększając wydajność skraplacza. Powierzchnia wymiany ciepła znajdującego się w strumieniu wilgotnego powietrza jest wykonana ze stalowych rur. Ponad dyszami wodnymi (w strumieniu suchego powietrza) umieszcza się zwykle odcinki stalowych rur z żebrami, w których następuje odebranie ciepła przegrzania par, zanim trafią one do strefy skraplania poniżej dysz.
Na czym polega wielostopniowa regulacja ciśnienia w skraplaczach powietrznych?
- Polega na wykorzystaniu odpowiedniej liczby presostatów o zróżnicowanych nastawach ciśnienia załączenia i wyłączenia.
Gdzie najczęściej stosuje się regulację prędkości obrotowej wentylatorów w skraplaczach powierzchni?
- Ten sposób sterowania pracą wentylatorów skraplacza jest najczęściej wykorzystywany wszędzie tam, gdzie względy środowiskowe wymuszają redukcję hałasu.
Na czym polega praca termostatycznego zaworu rozprężnego?
- Termostatyczne zawory rozprężne regulują wtrysk ciekłego czynnika chłodniczego do parowników. Wtrysk jest sterowany przegrzaniem czynnika chłodniczego. Stąd zawory te są szczególnie przydatne do wtrysku cieczy w parownikach „suchych”, w których wielkość przegrzania na wlocie z parownika kształtuje się proporcjonalnie do obciążenia parownika.
W jakim celu zwór zwrotny montuje się przed wejściem do skraplacza?
- Zawór ten może być stosowany do zatrzymania czynnika ciekłego po stronie skraplacza zapobiegając w ten sposób migracji czynnika do sprężarki podczas postoju, co w przeciwnym wypadku mogło by doprowadzić do jej uszkodzenia.
Czym się charakteryzują zawory odcinające typu GBC?
- Przeznaczenie – Zawory typu GBC są ręcznymi, dwukierunkowymi zaworami odcinającymi stosowanymi w rurociągach cieczowych, ssawnych oraz z gorącym gazem w instalacjach chłodniczych, mroźnych i klimatyzacyjnych. Zawory te zapewniają maksymalną szczelność, zarówno zewnętrzną jak i wewnętrzną na gnieździe oraz maksymalny przepływ przy całkowicie otwartym zaworze. Przystosowane są do pracy w szerokim zakresie temperatur. Często wyposażone są w specjalne kołpaki dające możliwość zaplombowania zaworu i w ten sposób chroniący przed nieautoryzowanym dostępem.
Czym się charakteryzują zawory odcinające typu GVC?
- Przeznaczenie - GVC jest ręcznym zaworem odcinającym, stosowanym w rurociągach cieczowych, ssawnych i gorącego gazu w instalacjach chłodniczych, napełnionych czynnikami fluorowcopochodnymi. Zawór GVC ma przepływ z minimalnym spadkiem ciśnienia.
Czym się charakteryzują zawory odcinające iglicowe?
- Przeznaczenie – Zawory SNT-ST zostały zaprojektowane do przemysłowych instalacji chłodniczych jako zawory serwisowe, które cechują się doskonałą charakterystyką przepływu. Odpowiednie do wszystkich niepalnych, powszechnie stosowanych czynników chłodniczych włączając R 717(NH 3), R 744(CO 2) i innych obojętnych gazów/cieczy w zależności od kompatybilności materiałów uszczelnienia. Odpowiednie do zastosowań przemysłowych, szczególnie do wysokich ciśnień i szerokiego zakresu temperatur. Zawarte i lekkie zawory, łatwe w montażu i obsłudze. Dowolny kierunek przepływu. Dobre charakterystyki przepływu. Bezpieczna konstrukcja wewnętrzna umożliwiająca wykręcenie trzpienia przy otwieraniu zaworu.
Na czym polega praca regulatora ciśnienia parownika KVP?
- KVP jest montowany w przewodzie ssawnym, za parownikiem i używany do utrzymania stałego ciśnienia odparowania i tym samym stałej temperatury powierzchni parownika. Regulacja jest modulująca. Przy dławieniu na przewodzie ssawnym, ilość przepływającego czynnika dopasowuje się do obciążenia cieplnego parownika. Zabezpieczenia przeciwko zbyt niskiemu ciśnieniu odparowania (nas przykład jako zabezpieczenie przeciwko zamarznięciu chłodnicy wodnej). Regulator zamyka się, kiedy ciśnienie w parowniku spada poniżej nastawionej wartości. Zróżnicowania ciśnienia parownika w dwóch lub więcej parownikach.
W jakim celu stosuje się wzierniki
-
Wzierniki są stosowane do
obserwacji:
- stanu czynnika chłodniczego w przewodzie cieczowym instalacji,
- zawartości wilgoci w czynniku chłodniczym,
- przepływu w przewodzie powrotnym oleju z odolejacza.
W którym miejscu układu montuje się regulator ciśnienia ssania typ KVL?
- Regulator ciśnienia ssania typu KVL jest montowany na przewodzie ssawnym, przed sprężarką KVL zabezpiecza silnik sprężarki przed przeciążeniem podczas startu po dłuższym czasie postoju albo po odtajaniu (wysokie ciśnienie w parowniku).
Z czego składa się linia olejowa?
- Linia olejowa składa się z odolejacza z zaworem zwrotnym, filtra oleju, zaworów odcinających, zbiornika oleju z wziernikami poziomu, mechanicznych lub elektronicznych zaworów poziomu oleju w sprężarce, zaworu upustowego ciśnienia oleju w zbiorniku. Na kolektorze tłocznym zamontowany jest jeden centralny odolejacz. Linia tłoczna ze sprężarki idzie przez zawór zwrotny do kolektora tłocznego, a dopiero z kolektora czynnik jest kierowany do odolejacza i przez zawór zwrotny do skraplacza.
Do czego przeznaczony jest zbiornik czynnika chłodniczego i jaką pełni funkcję?
- Jak to wynika z jego nazwy, jest to pojemnik przeznaczony do gromadzenia zapasu czynnika chłodniczego. Dzięki niemu wyrównywane jest stale zmieniające się zapotrzebowanie elementu dławiącego na czynnik, spowodowane zróżnicowanymi warunkami pracy urządzenia, takimi jak rozruch czy fazy schładzania i tworzenia się oblodzenia po operacji oszraniania. Zbiornik taki zwykle wykonany jest z rury stalowej. Na jego króćcu wylotowym znajduje się ręczny zawór odcinający, przez który odprowadzany jest czynnik do parowników. Wielkość zbiornika musi być taka, aby mógł on pomieścić cały czynnik chłodniczy znajdujący się w układzie, bowiem tylko wtedy możliwe jest podczas prowadzenia napraw zgromadzenie w nim całej jego ilości, a to stanowi zabezpieczenie przed stratami do otoczenia. W zbiorniku należy przewidzieć pewną przestrzeń bezpieczeństwa, zabezpieczającą przed wystąpieniem nadmiernego ciśnienia cieczy. Jeżeli przestrzeni takiej brakuje, wówczas należy na zbiorniku zainstalować zawór bezpieczeństwa. Według normy VGB 20 (UVV 20) zawór bezpieczeństwa i wskaźnik poziomu (poziomowskaz) cieczy są wymagane, gdy objętość ciekłego czynnika chłodniczego w urządzeniu jest większa niż 90% łącznej pojemności zbiornika czynnika i skraplacza.
Jakie jest zastosowanie odolejacza?
- Odolejacze są stosowane we wszystkich instalacjach chłodniczych, w których olej smarujący sprężarkę musi wracać bezpośrednio do miski olejowej. W ten sposób uniemożliwia się krążenie oleju w instalacji chłodniczej razem z czynnikiem chłodniczym.
Co to jest czynnik alternatywny?
- Czynniki te stosowane są w nowych, specjalnie zaprojektowanych instalacjach - rzadko nadają się do zastąpienia czynników pracujących w systemach istniejących. Główne czynniki alternatywne mają niskie (nawet osiągające 0) wartości GWP.
Jakie znasz czynniki chłodnicze alternatywne ?
-
- R744 (dwutlenek węgla, CO2)
- R717 (amoniak, NH3)
- R32 (czynnik HFC o GWP niższym w porównaniu do powszechnie stosowanych czynników HFC)
- R1234ze i R1234yf
- R290 (propan), R1270 (propen, propylen) i R600a (izobutan).
Co to jest protokół z Kioto?
- Międzynarodowy traktat uzupełniający Ramową Konwencję ONZ w sprawie zmian klimatu (United Nations Framework Convention on Climate Change) i jednocześnie międzynarodowe porozumienie dot. przeciwdziałania globalnemu ociepleniu.
Co to jest protokół Montrealski?
- Dokument w sprawie substancji zubażających warstwę ozonową z 16 września1987 roku., a wszedł w życie w 1989 r. Celem Protokołu jest redukcja zużycia i produkcji substancji (np. freonów) niszczących warstwę ozonową. Zawiera zalecenia związane z ochroną warstwy ozonowej.
Co to jest czynnik ziębniczy?
- Czynnik ziębniczy to substancja robocza, uczestnicząca w procesach wymiany ciepła w urządzeniach chłodniczych, pobierająca ciepło podczas procesu odparowania w niskiej temperaturze i przy niskim ciśnieniu, a oddająca przy skraplaniu następującym w odpowiednio wyższej temperaturze i wyższym ciśnieniu.
Co to jest warstwa ozonowa?
- Warstwa ozonowa – WARSTWA ATMOSFERY O DUŻEJ KONCENTRACJI OZONU, ZNAJDUJĄCA SIĘ STRATOSFERZE MIĘDZY 12 – 30KM. Chroni ona powierzchnię Ziemi przed wysokoenergetycznym promieniowaniem ultrafioletowym (UVB).
Co oznacza skrót ODP?
- ODP (skrót od angielskiej nazwy Ozone Depletion Potential) – jest to potencjał niszczenia warstwy ozonowej odniesiony do czynnika R11, dla którego ODP = 1
Co to jest GWP?
- GWP (skrót od angielskiej nazwy Global Warming Potential) – jest to potencjał tworzenia efektu cieplarnianego odniesiony do CO 2 dla którego GWP = 1 w przyjętym horyzoncie czasowym (100 lub 500 lat).
Co to jest efekt cieplarniany?
- Efekt cieplarniany – zjawisko podnoszenia się temperatury przy powierzchni Ziemi wskutek absorbcji odbijanego od Ziemi promieniowania podczerwonego (cieplnego) przez niektóre gazy zawarte w górnych warstwach troposfery. Jest to zjawisko naturalne, bez którego życie na Ziemi byłoby niemożliwe, gdyż panowałaby wówczas na niej średnia temperatura ok. - 18°C, wobec około +15°C. Składniki atmosfery tworzące efekt cieplarniany to: para wodna H 2O, dwutlenek węgla CO 2, podtlenek azotu N 2O, metan CH 4, syntetyczne czynniki ziębnicze np. freony, itp.
Co to jest TEWI?
- Całkowity równoważnik efektu cieplarnianego TEWI (ang. Total Equivalent Warming Impact) uwzględniający bezpośrednią zdolność czynnika do tworzenia efektu cieplarnianego oraz pośredni wpływ na jego tworzenie poprzez zużycie energii podczas eksploatacji urządzenia ziębniczego. Określa on wpływ czynnika chłodniczego na środowisko. Wskaźnik ten uwzględnia bezpośrednią zdolność czynnika do tworzenia efektu cieplarnianego oraz pośredni wpływ na jego tworzenie poprzez zużycie energii przez eksploatowane urządzenie chłodnicze.
Jak oblicza się wskaźnik TEWI?
- Wskaźnik TEWI obliczany jest na podstawie ilości substancji ulatniającej się do atmosfery, przemnożonej przez wartość jej wskaźnika GWP. Uwzględnia on także średnią emisję CO 2 w procesie produkcji energii elektrycznej.
Jak rozumiemy czynnik ekologicznie obojętny?
- Czynnik ekologicznie obojętny powinien odznaczać się wartościami ODP i GWP równymi zero i jak najkrótszym czasem życia w atmosferze.
Jak dzieli się grupa czynników ziębniczych syntetycznych?
-
Na rynku są dostępne dwie
grupy syntetycznych czynników chłodniczych:
- jednorodne (substancje jednoskładnikowe),
- mieszaniny:
- azeotropowe (AZEO) – mieszaniny kilku składników zachowujące się tak, jak substancja jednorodna np. R507; R502.
- zeotropowe (ZEO) – mieszaniny w skład których wchodzi dwa lub więcej składników o różniących się własnościach termodynamicznych np. R407C; R409A,
- bliskoazeotropowe (BAZEO) – mieszaniny zeotropowe o bardzo niewielkim poślizgu temperaturowym np. R407A; R410A.
Na jakie trzy podstawowe grupy możemy podzielić czynniki ziębnicze?
-
Czynniki ziębnicze stosowane
jako zamienniki można zasadniczo podzielić na trzy podstawowe grupy
w zależności od zastosowania w instalacjach:
- Czynniki grupy drop-in,
- Czynniki przeznaczone do retrofitu (np. R419A, R422D, R407C czy R507),
- Czynniki przeznaczone do stosowania w nowych instalacjach (np. R410A).
W jakich instalacjach stosuje się czynnik R1234yf
- Od 1 stycznia 2013 roku, zgodnie z unijną Dyrektywą 2006/40/EG, nowe modele samochodów w swoich układach klimatyzacyjnych muszą zawierać czynnik chłodniczy o GWP<150, a od 1 stycznia 2017 obostrzenie to obejmie nowo produkowane samochody. Obecnie najczęściej stosowany czynnik w tego rodzaju zastosowaniach to R124a (GWP100=1430).
Czym charakteryzuje się czynnik chłodniczy CO 2 (R744) Dwutlenek węgla?
- Naturalny czynnik ziębniczy, CO 2 (R744) został już po raz pierwszy zastosowany w roku 1881 przez Lindego. Do końca lat 30 był stosowany jako czynnik ziębniczy na instalacjach okrętowych i klimatyzacji budynków mieszkalnych. Duża wada czynnika R744 to najniższa ze wszystkich czynników chłodniczych temperatura punktu krytycznego (31,1°C). W odróżnieniu od większości czynników ziębniczych, które oddają ciepło do otaczającego powietrza poprzez izobaryczne skraplanie, dwutlenek węgla działa w obiegu nadkrytycznym, proces wrzenia odbywa się w obszarze podkrytycznym, odbiór ciepła następuje powyżej punktu krytycznego w chłodnicy gazu zamiast w skraplaczu.
Czym charakteryzuje się czynnik chłodniczy NH 3 (R717) Amoniak?
- Ma zerowy potencjał niszczenia warstwy ozonowej i zerowy bezpośredni wpływ na powiększenie efektu cieplarnianego. W porównaniu z czynnikiem R22 pozwala uzyskać podobną, a niekiedy nawet wyższą efektywność pracy układu, dzięki czemu pośredni wpływ na wzrost efektu cieplarnianego również jest niewielki. W dodatku jest bez porównania tańszy.
Czym charakteryzuje się czynnik chłodniczy C3H8 (R290) Propan?
- R290 jest to czysty propan, węglowodór występujący w postaci naturalnej, będący wydajnym czynnikiem chłodniczym o właściwościach zbliżonych do R22. Nie niszczy warstwy ozonowej (niski potencjał ODP) i posiada bardzo niski potencjał globalnego ocieplenia (GWP). Ponadto jest to substancja stanowiąca składnik gazu ziemnego, pochodzącego z naturalnych źródeł. Wadą propanu jest łatwopalność, dlatego też handlowe urządzenia chłodnicze z typową ilością tego czynnika w układzie muszą być wykonane zgodnie z odpowiednimi przepisami przeciwwybuchowymi.
Na czym polega główna próba szczelności?
- Główna próba szczelności – Ciśnieniowa prób szczelności za pomocą odtlenionego azotu – w przypadku, gdy inne metody wykrywania nieszczelności nie dają rezultatów lub gdy certyfikowany personel dokonujący kontroli szczelności uzna za konieczne, przeprowadza się ciśnieniową próbę szczelności. Główna Próba szczelności nie wskazuje konkretnego miejsca nieszczelności, ale daje informację o wystąpieniu nieszczelności lub jej braku.
W jakim celu wykonuje się próżnię w instalacji o od czego zależy czas jej wykonania?
-
Próżniowanie instalacji
chłodniczej wykonujemy, aby:
- Pozbyć się wilgoci,
- Usunąć gazy nieskraplacjące.
- Wydajności pompy próżniowej,
- Rozległości i pojemności instalacji,
- Temperatury otoczenia,
- Stopnia zawilgocenia instalacji.
Opisz rodzaje pompy próżniowej.
- Pompy próżniowe stosowane w chłodnictwie są najczęściej pompami jedno lub dwustopniowymi wyporowymi smarowanymi olejem. Pompa próżniowa jednostopniowa posada cylinder natomiast dwustopniowa posiada dwa cylindry, które pracują synchronicznie. Dzięki temu pompa dwustopniowa osiąga głębszą próżnię w stosunku do jednostopniowej.
Na czym polega próba szczelności metodą przez zanurzenie w kąpieli?
- Metoda podobnie jak ciśnieniowa próba szczelności polega na poddaniu badanego komponentu lub urządzenia ciśnieniu próbnemu PS, z tą różnicą, że podczas testu badane urządzenie zanurzane jest w kąpieli wodnej, często podświetlanej. W przypadku wystąpienia nieszczelności obserwujemy uciekające pęcherzyki gazu. Metoda odpowiednia jest dla małych urządzeń lub komponentów, pozwala na precyzyjną lokalizację miejsca wystąpienia nieszczelności.
W jakim celu wykonuje się próżniową próbę szczelności?
-
- Pozwala usunąć wodę z instalacji (osuszyć poprzez odpompowanie pary powstałej z wrzenia wody w niskim ciśnieniu). Aby przyspieszyć ten proces wykonujemy tzw. płukanie podczas opróżniania, czyli po przerwaniu procesu wykonywania próżni napełnianie instalacji suchym azotem i po jego usunięciu ponowne wykonywanie próżni. Powtarzamy proces kilka razy. Prawidłowo wykonane „płukanie” suchym azotem znacząco przyspiesza osuszanie instalacji.
- Służy do usuwania powietrza i innych nieskroplonych gazów z instalacji przez jej napełnianie czynnikiem chłodniczym.
Co należy robić w celu zmniejszenia prawdopodobieństwa wystąpienia wycieku czynnika chłodniczego w instalacji?
-
W celu zmniejszenia
prawdopodobieństwa wystąpienia wycieków należy:
- ograniczyć długość rurociągów do minimum,
- unikać połączeń kielichowych i kołnierzowych,
- stosować w ich miejsce połączenia lutem twardym a przy dokręcaniu nakrętek stosować klucze dynamometryczne - podczas lutowania używać materiałów do schłodzenia zaworów (żele pobierające ciepło, wilgotne szmaty),
- sprawdzić poprawność zamontowanych zaworów i zwrócić uwagę czy nakrętka ochronna jest wyposażona w uszczelkę,
- przekaźniki ciśnienia oraz całe instalację powinny być chronione przed drganiami i wibracjami. Wibracje mogą powodować uszkodzenie króćca przekaźnika, uszkodzenie połączenia kielichowego, przebicie mieszków przekaźnika lub zniszczenie całego elementu.
Kto może przeprowadzić kontrolę szczelności?
- Kontrola szczelności urządzeń napełnianych fluorowanymi gazami cieplarnianymi może być przeprowadzona jedynie przez personel posiadający certyfikat. Wymagany zakres czynności obejmujący standardową okresową kontrolę szczelności: - kontrola dokumentacji, urządzeń, określenie wszystkich możliwych problemów, zapoznanie się z wcześniejszymi wpisami, sprawdzenie czy wpisy są zgodne z tabliczki urządzeń, - dokładne sprawdzenie podczas kontroli miejsc w których wcześniej występowały nieszczelności. Dokumenty/sprawozdania/protokoły sporządzone przez personel posiadający certyfikat z kontroli szczelności należy przechowywać przez okres 5 lat.
Do czego służy urządzenie wykrywające gaz?
- Urządzenia wykrywające gaz – elektroniczne wykrywacze nieszczelności. Najbardziej rozpowszechnione obecnie na rynku są urządzenia z czujnikiem diodowym z zimną katodą, o czułościach od 2g/rok. Urządzenia te obecnie najczęściej przystosowane są do wykrywania całej grupy czynników chłodniczych CFC, HCFC, HFC oraz SF6 i innych mieszanin. Posiadają zwykle możliwość regulacji czułości. Uwaga – nie wykrywają wycieków węglowodorów.
Jak działa ultradźwiękowy wykrywacz nieszczelności?
- Ultradźwiękowe wykrywacze nieszczelności – umożliwiają niezwykle szybką i dokładną lokalizację nieszczelności. Wykrywają nieszczelności ze znacznej odległości od ich lokalizacji. Rodzaj wykrywanego gazu nie ma znaczenia, liczy się różnica ciśnień. Ich czułości podawane są jako zdolność wykrycia nieszczelności 0,127mm przy różnicy ciśnień gazu 0,34 bar z odległości 15,24m. Są bardzo trwałe i trudne do uszkodzenia, nie wzbudzają fałszywych alarmów – w praktyce najskuteczniejsza metoda wykrywania nieszczelności.
Co to jest karta urządzenia?
- Karta Urządzenia to dokument, obowiązkowy dla urządzeń zawierających co najmniej 3 kg substancji kontrolowanych lub F-gazów (osobno dla urządzeń na substancje kontrolowane i osobno dla F-gazów) lub co najmniej 5 ton ekwiwalentu CO 2. Kartę dla każdego z takich urządzeń należy założyć w ciągu 15 dni od dostarczenia urządzenia lub jego instalacji, natomiast dla urządzeń pracujących przed wejściem w życie ustawy – w ciągu 60 dni od powstania rejestru.
Jakie są wymagania dla osób prowadzących odzysk czynnika chłodniczego?
- Wymagania
kwalifikacyjne osób prowadzących odzysk:
- tylko wykwalifikowany personel techniczny może obsługiwać urządzenie do odzysku czynnika chłodniczego,
- osoba wykonująca odzysk (napełnianie butli) posiadająca odpowiednie zaświadczenie kwalifikacyjne do napełniania zbiorników przenośnych w zakresie gazów skroplonych – gazami fluorowanymi,
- pracownik powinien posiadać certyfikat dla personelu,
- pracownik został zapoznany z instrukcją obsługi oraz pouczony o sposobie bezpiecznego użytkowania określonego rodzaju urządzenia,
- pracownik odbył właściwy instruktaż stanowiskowy, posiada odpowiednie uprawnienia kwalifikacyjne, szkolenia bhp i ppoż.,
- stan zdrowia pracownika został potwierdzony świadectwem wydanym przez uprawnionego lekarza (bez przeciwwskazań),
- pracownik posiada wymagane predyspozycje psychiczne i fizyczne,
- pracownik został zaopatrzony w odzież roboczą i środki ochrony indywidualnej w tym: 1) okulary ochronne; 2) rękawice ochronne - zgodnie z zakładową tabelą norm przewidzianą dla danego stanowiska.
Co obejmuje proces odzysku czynnika chłodniczego?
-
Wykonanie operacji odzysku
obejmuje:
- Ściągnięcie czynnika z instalacji chłodniczej, co można osiągnąć na wiele sposobów przy użyciu sprężarki instalacji chłodniczej lub stacji odzysku,
- Zmagazynowanie czynnika w specjalnej butli przeznaczonej do gromadzenia czynnikach pochodzącego z odzysku,
- Wykorzystanie osprzętu pomocniczego w celu uzyskania dostępu do odpowiednich przewodów instalacji,
- Udokumentowanie przeprowadzonej operacji odzysku czynnika ziębniczego.
Jakie urządzenia wykorzystuje się przy procesie odzysku?
-
Wykonanie operacji odzysku
czynników chłodniczych wymaga zastosowania następującego sprzętu:
- Specjalnej butli na odzyskany czynnik (osobnej dla każdego czynnika),
- Stacji do odzysku czynników chłodniczych,
- Elektronicznej wagi,
- Pompy próżniowej,
- Narzędzi i wyposażenia pomocniczego,
- Odzieży ochronnej.
Jakimi metodami można wykonać odzysk za pomocą stacji do odzysku czynnika chłodniczego?
-
- Metodą parową,
- Metodą cieczowo-parową,
- Metodą „push-pull” (sprężoną pchaj i ciągnij).
Czym powinna charakteryzować się stacja do odzysku czynnika chłodniczego?
-
Powinna:
- Obsługiwać wszystkie czynniki chłodnicze (także R410A),
- Umożliwiać odzysk w fazie ciekłej, gazowej oraz metodą „Push/Pull”, eliminując potrzebę ciągłego nadzoru i ręcznej regulacji,
- Posiadać funkcję samooczyszczania,
W jakim celu przeprowadza się płukanie instalacji chłodniczej?
-
Stosujemy płukanie:
- Aby usunąć przeszkody zakłócające prawidłowy przepływ cieczy lub gazu,
- Aby usunąć produkty zużycia ciernego uszczelek i metalu, które będą się łączyć i osadzać w różnych częściach instalacji,
- Aby usunąć osady zanim uszkodzą nowe zainstalowane części,
- Aby usunąć stary zużyty olej sprężarkowy.
Czym się charakteryzuje waga elektroniczna?
- Przetłaczanie czynnika przy użyciu wagi, sprowadza się do zaprogramowania odpowiedniej ilości czynnika do przetłocznia i naciśnięcia przycisku startu. Warga automatycznie nadzoruje postęp pracy, zamykając przepływ czynnika po osiągnięciu zaprogramowanej ilości, operator informowany jest alarmem dźwiękowym o zakończonym procesie.
Jak przechowywać i magazynować olej odpadowy?
-
Przechowywanie i magazynowanie
- Podczas zbierania i magazynowania olejów odpadowych jest niedopuszczalne ich mieszanie z innymi odpadami i substancjami,
- Dopuszcza się mieszanie różnych rodzajów olejów odpadowych, jeżeli nie wpłynie to negatywnie na proces ich odzysku lub unieszkodliwiania,
- Oleje odpadowe zbiera się do szczelnych pojemników, wykonanych z materiałów co najmniej trudno zapalnych, odpornych na działanie olejów odpadowych, odprowadzających ładunki elektryczności statycznej, wyposażonych w szczelne zamknięcia i zabezpieczonych przed stłuczeniem,
- Na pojemnikach umieszcza się w widocznym miejscu napis „OLEJ ODPADOWY”, kod lub kody odpadów, oznakowanie wymagane przepisami dotyczącymi transportu odpadów niebezpiecznych,
- Pojemniki z olejami odpadowymi magazynuje się w miejscach utwardzonych, zabezpieczonych przed zanieczyszczeniami gruntu i padami atmosferycznymi, wyposażonych w urządzenia lub środki do zbierania wycieków tych odpadów.
Kto to jest lutowacz?
- Lutowacz – osoba, która wykonuje ręczne lutowanie twarde, prowadzi źródło ciepła i zapewnia doprowadzenie spoiwa do lutowania na twardo.
Co to jest lutowanie twarde?
- Lutowanie twarde – to połączenie powstałe w procesie cieplnym, który nie powoduje stopienia łączonych materiałów spoiwem o temperaturze topnienia nie niższej niż 450°C.
Jakie są metody lutowania twardego?
-
Metody lutowania twardego
- Płomieniowe,
- Twarde płomieniowe palnikiem ręcznym,
- Twarde płomieniowe zmechanizowane,
- Twarde indukcyjne,
- Twarde rezystancyjne,
- Twarde piecowe,
- Twarde w atmosferze ochronnej,
- Twarde w kąpieli topnikowej,
- Lutospawanie.
Jakie są zalety wykorzystywania miedzi w instalacjach przemysłowych?
-
Zalety:
- Znaczna odporność na korozję w prawidłowo skonstruowanych, wykonanych i eksploatowanych instalacjach,
- Znaczna odporność chemiczna,
- Bardzo dobra przewodność cieplna,
- Bardzo dobra przewodność elektryczna, stosunkowo mały ciężar właściwy,
- Bardzo duża gładkość powierzchni (zapobiega to inkrustracji),
- Instalacje z miedzi są bakteriobójcze i bakteriostatyczne,
- Łatwa obróbka, szybki montaż połączeń.
Jakie są wady wykorzystywania miedzi w instalacjach przemysłowych?
-
Wady:
- Korozja w nieprawidłowo skonstruowanych połączeniach,
- Znaczny współczynnik rozszerzalności liniowej,
- Stosunkowo niska wytrzymałość mechaniczna.
Jakie są rodzaje połączeń w instalacjach chłodniczych?
-
Połączenia nierozłączne:
- Spawane
- Gazowe (acetylenowo tlenowe)
- Elektryczne TIG
- Zgrzewane
Połączenia rozłączne lutowane
- Lutem twardym
- Lutem miękkim
Co to jest transportowa zabudowa chłodnicza?
- Jest to izolowana termicznie jednostka wyposażona w urządzenie chłodnicze, które przy średniej temperaturze zewnętrznej +30 0C jest w stanie obniżyć temperaturę wewnątrz pustej zabudowy chłodniczej i utrzymywać tę obniżoną temperaturę wg klasy A, B lub C.
F-gazy SZWO
Oferowane przez Ośrodek Szkolenia Zawodowego “Omega” kursy zawodowe przeznaczone są dla osób pracujących przy ruchomych i stacjonarnych urządzeniach klimatyzacyjnych, samochodach-chłodniach, pompach ciepła, systemach ochrony przeciwpożarowej oraz rozdzielnicach elektrycznych. Certyfikacja wymagana jest w przypadku osób instalujących, konserwujących, serwisujących, likwidujących i naprawiających wyżej wymienione urządzenia. Konieczność potwierdzenia tych uprawnień weszła w życie 15 maja 2015 wraz z ustawą o substancjach zubożających warstwę ozonową SZWO (tzw. ustawa f-gazowa).
Uzyskanie certyfikatu jest zależne od wyników egzaminu, dlatego tak istotnym elementem jest prawidłowe opracowanie pytań F-gazy. Przygotowane przez Ośrodek Szkolenia Zawodowego “Omega” pytania i odpowiedzi F-gazy ułatwiają naukę wszystkim Uczestnikom kursu. Można w nich znaleźć rozwiązanie zagadnień takich jak: na czym polega metoda pośrednia i bezpośrednia, czym są mieszaniny azeotropowe oraz zeotropowe czy jakie są rodzaje połączeń w instalacjach chłodniczych.
Zdobycie certyfikatu F-gazowego
Uprawnienia do wykonywania pracy przy instalacjach i urządzeniach zubożających warstwę ozonową czy też zawierających fluorowane gazy cieplarniane są możliwe do zdobycia po zdaniu egzaminu akredytowanego przez Urząd Dozoru Technicznego. Otrzymanie certyfikatu F-gazowego poprzedzone jest egzaminem teoretycznym i praktycznym, obejmujące pytania i odpowiedzi F-gazy. Skrupulatnie opracowane treści przez naszych wykwalifikowanych szkoleniowców zostały udostępnione dla Uczestników szkoleń, którzy chcą utrwalić zdobytą wiedzę i zdać egzamin certyfikujący na jak najwyższym poziomie. Przykładowe pytania F-gazy obejmują zagadnienia, które pojawiają się na końcowym teście i dotyczą m.in. postępowania z substancjami kontrolowanymi i fluorowanymi gazami cieplarnianymi (F-gazów).