Na egzaminie w celu zdobycia Certyfikatu dla Personelu wiele osób ma duże problemy dotyczące minimalnych wymagań w zakresie umiejętności i wiedzy sprawdzanych przez jednostki oceniające a mianowicie temperatury i ciśnienia. W tym wpisie przedstawiamy pytania dotyczące temperatury, ciśnienia, masy i energii.
Rozważania te ujęte są w temacie 1.01 załącznika 1 Rozporządzenia Wykonawczego Komisji (UE) 2015/2067, gdzie od osoby egzaminowanej wymaga się znajomość podstawowych norm ISO dla jednostek temperatury, ciśnienia, masy, gęstości, energii w stosunku do sprzętu ujętego w Rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 7 grudnia 2017 r. w sprawie minimalnego wyposażenia technicznego odpowiedniego dla wykonywania czynności objętych certyfikatem dla personelu w zakresie fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji kontrolowanych.
W załączniku 1 do rozporządzenia zamieszczono wykaz minimalnego wyposażenia technicznego jakie jest obowiązany wykorzystywać personel przy wykonywaniu czynności instalacji, konserwacji, serwisowania, naprawy a także likwidacji stacjonarnych urządzeń: chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła oraz agregatów chłodniczych w samochodach ciężarowych chłodniach i przyczepach chłodniach, zawierających fluorowane gazy cieplarniane lub substancje kontrolowane. Personel powinien wykorzystywać je także w czynnościach: kontroli szczelności wcześniej wymienionych urządzeń oraz odzysku tych substancji lub gazów ze stacjonarnych i ruchomych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych lub pomp ciepła powinno być przystosowane do pracy w układzie zamkniętym zapobiegającym przedostawaniu się tych gazów lub substancji do środowiska.
Pytania dotyczące Temperatury
Tematyka wydaje się prosta, ale postaramy się w tym artykule przybliżyć tematykę poruszaną przez prowadzącego zajęcia podczas
W zakresie temperatury.
Wymagany w rozporządzeniu przyrząd do pomiaru temperatury to:
termometr działający w zakresach co najmniej od −20ºC do +150ºC, o dokładności min. 1ºC.
Przeliczenie stopni Celsjusza na stopnie Kelvina to: T [K]= t [oC] + 273
Jednostka temperatury w skali Kelvina to: K
Jednostka temperatury w skali Celsjusza to: oC
Pytania jakie będą padały z powyższego zakresu to:
przelicz temperaturę 0 oC ile to Kelvinów lub odwrotnie 0 K ile to 0C ;
Oblicz różnicę temperatur delta t
dla t1= -3 oC i t2= 3 oC oraz delta T dla T1=270 K i T2= 276 K
Pytania dotyczące Ciśnienia
W zakresie pomiaru ciśnienia wymagane wyposażenie to:
- pompa próżniowa przenośna umożliwiająca osiągnięcie ciśnienia równego 270 Pa lub niższego od 270 Pa
- zestaw manometrów do pomiaru ciśnienia w zakresie odpowiednim dla wykorzystywanych albo odzyskiwanych substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych
- zestaw do wykonywania prób szczelności, w tym butla z gazem obojętnym i reduktor ciśnienia
- stacja do odzysku czynnika chłodniczego
- węże ciśnieniowe z zaworami odcinającymi uniemożliwiającymi przedostanie się substancji kontrolowanych lub fluorowanych gazów cieplarnianych do środowiska w trakcie oraz po wykonaniu czynności odzysku lub napełnienia
Wymienione wyposażenie zmusza personel do nabycia dokładnej wiedzy o jednostkach ciśnienia i ich wzajemnych zależnościach i tak mamy:
Jednostka podstawowa ciśnienia to Pascal [Pa] z jej wielokrotnościami,
jednostką ciśnienia spoza SI to [bar]1 [bar] = 100 000 [Pa] = 1000 [hPa] = 100 [kPa] =0,1 [MPa] = ~ 1 [at]
Ciśnienie względne czyli pomiar względem ciśnienia atmosferycznego i ciśnienie bezwzględne (absolutne) czyli mierzone od poziomu próżni.
Przykład przyrządów do pomiaru ciśnienia:
Manometr służy do pomiaru nadciśnienia,
Wakuometr służy do pomiaru podciśnienia,
Manowakuometr służy do pomiaru podciśnienia i nadciśnienia.
W przypadku tych przyrządów pomiarowych wartość 0 odnosi się do ciśnienia atmosferycznego (otoczenia). Dla wakuometru i manowakuometru próżnia ma wartość -1 [bar], -0,1 [MPa] w zależności od stosowanej jednostki.
Dla ciśnienia bezwzględnego próżnia ma wartość 0, a ciśnienie atmosferyczne ~ 0,1[MPa].
W technice chłodniczej takie manowakuometry mają również skale temperaturowe dla różnych czynników chłodniczych. Ze skali temperaturowej możemy skorzystać tylko do odczytu temperatury parowania i skraplania w czasie pracy urządzenia.Obecnie szerokie zastosowanie mają elektroniczne czujniki ciśnienia w ich przypadku trzeba zwracać uwagę czy dokonują pomiaru względnej czy bezwzględnej wielkości ciśnienia.
Pytania dotyczące Masy
W zakresie masy pojęcie które nas interesują w sprzęcie F-gazowym to:
- elektroniczny, przenośny przyrząd do wykrywania nieszczelności, o czułości minimum 5 g/rok, kontrolowany co 12 miesięcy
- butla ciśnieniowa z zaworem dwudrożnym dla każdego rodzaju aktualnie wykorzystywanej albo odzyskiwanej substancji kontrolowanej lub fluorowanego gazu cieplarnianego
- waga o zakresie pomiarowym dostosowanym do wielkości napełnianego zbiornika (butli)
Jednostka masy to [kg] oraz wielokrotności i podwielokrotności jednostki podstawowej.
Pytania dotyczące Gęstości
W zakresie gęstości pojęcia, które nas zainteresują będą dotyczyły szczególnie sprzętu związanego z butlą ciśnieniową z zaworem dwudrożnym dla każdego rodzaju aktualnie wykorzystywanej albo odzyskiwanej substancji kontrolowanej lub fluorowanego gazu cieplarnianego i waga o zakresie pomiarowym dostosowanym do wielkości napełnianego pojemnika.
Gęstość wyrażamy w [kg/m3] lub podwielokrotności [kg/dm3].
W chłodnictwie z jaką gęstością mamy najczęściej do czynienia? [kg/dm3] a to ze względu na wartości tzw. stopnia napełniania wymaganego do obliczenia max. Ilości czynnika chłodniczego którą możemy napełnić daną butlę. Gęstość czynników chłodniczych ma bezpośrednie przełożenie na gęstością ciekłego czynnika chłodniczego i gęstością pary mokrej i suchej czynnika chłodniczego, a to już stopień napełniania, który jest różny w zależności od rodzaju czynnika chłodniczego.
Oczywiście nie należy zapomnieć, iż do napełniania przenośnych zbiorników na gazy fluorowane należy posiadać uprawnienia kwalifikacyjne wydawane przez Urząd Dozoru Technicznego
Pytania dotyczące Energii
W zakresie energii będą nas interesowały takie zagadnienia jak:
Pomiar ciśnienia, temperatury oraz przepływów mediów.
W zakresie energii w sprzęcie F-gazowym to przyrząd pomiarowy:
Przyrząd do pomiarów wielkości elektrycznych – amperomierz, woltomierz oraz omomierz.
Umożliwiają określenie zużycia energii elektrycznej przez urządzenie oraz wyznaczenie jego efektywności chłodniczej bądź grzewczej. Niezbędny będzie on również celem określenia pobieranej energii przez sprężarkę – a realizowanego w trakcie kontroli szczelności
Jednostką energii jest dżul [J] i wielokrotność tej jednostki.
Mamy nadzieję, iż kilka pojęć przytoczonych tutaj pomogły nam w zrozumieniu tematu poruszanego na egzaminie w celu uzyskania Certyfikatu dla Personelu.
Zachęcamy do skorzystania z naszych szkoleń F-gazy.
