Resort klimatu planuje utworzenie Funduszu Transformacji, który miałby zapewnić stałe finansowanie dla programu „Czyste Powietrze„. Jak poinformował wiceminister Krzysztof Bolesta, środki na fundusz pochodziłyby głównie z przychodów ze sprzedaży uprawnień do emisji CO2. Dodatkowo Polska zamierza wystąpić o 10 mld zł wsparcia z unijnego Funduszu Modernizacyjnego na realizację programu w 2025 roku.
Stabilne źródła finansowania dla „Czystego Powietrza”
Celem powołania Funduszu Transformacji jest zapewnienie ciągłości finansowania dopłat m.in. do wymiany starych pieców węglowych oraz modernizacji energetycznej budynków. Obecnie środki na te działania pochodzą z różnych źródeł, takich jak Krajowy Plan Odbudowy (KPO) czy program FEnIKS, jednak tempo realizacji programu sprawia, że zasoby szybko się wyczerpują. W 2024 roku na „Czyste Powietrze” przeznaczono około 5 mld zł, a wnioski od beneficjentów będą przyjmowane do końca 2027 roku.
Zmiany w programie
W 2024 roku wprowadzono zmiany, które obejmują obowiązkowy audyt energetyczny oraz dotacje tylko dla pomp ciepła z listy zielonych urządzeń i materiałów (ZUM). Ograniczono także możliwość wielokrotnego korzystania z najwyższego poziomu dofinansowania. Reforma programu ma przyspieszyć proces wymiany źródeł ciepła i ocieplania budynków.
Fundusz Modernizacyjny i ETS
Bolesta zapowiedział, że w marcu 2025 roku Polska złoży wniosek o 10 mld zł z Funduszu Modernizacyjnego. W międzyczasie resort prowadzi rozmowy z Ministerstwem Finansów o wykorzystaniu przychodów z systemu handlu emisjami (EU ETS) na długoterminowe finansowanie programu. Zgodnie z unijnymi dyrektywami, środki te powinny być przeznaczane na działania związane z transformacją energetyczną.
Prefinansowanie i walka z nadużyciami
Program oferuje mechanizm prefinansowania, który umożliwia wypłatę do 50% dotacji jeszcze przed rozpoczęciem prac. Jednak pojawiły się przypadki nadużyć, m.in. zawyżonych kosztów instalacji. Aby temu przeciwdziałać, resort planuje ograniczyć prefinansowanie oraz szybciej rozliczać inwestycje. Dla najbardziej potrzebujących beneficjentów wprowadzeni zostaną operatorzy, którzy będą wspierać ich w realizacji projektów od początku do końca.
Nowe regulacje i wyzwania
Od 2025 roku finansowanie kotłów gazowych będzie możliwe tylko w zestawach z odnawialnymi źródłami energii. Jednocześnie Komisja Europejska może ograniczyć możliwość dotowania samych pieców gazowych, co stawia przed programem kolejne wyzwania.
Wiceminister podkreślił, że choć program osiągnął już znaczący postęp, to wciąż do wymiany pozostaje ponad dwa miliony przestarzałych pieców. Wprowadzenie nowych mechanizmów i źródeł finansowania ma umożliwić dalszy rozwój „Czystego Powietrza” oraz przyspieszyć realizację jego celów.
Znowu ruszy montaż pomp ciepła
Planowane zmiany oraz dostęp do nowych źródeł finansowania mogą sprawić, że montaż pomp ciepła ruszy pełną parą. To doskonały moment, aby przygotować się na boom w tej branży, realizując szkolenia F-gazowe, które są niezbędne do obsługi tego typu urządzeń. Wykwalifikowani specjaliści będą kluczowi, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu na nowoczesne instalacje grzewcze.
